Fundusze inwestycyjne w Polsce od 1 stycznia 2024 roku podlegają nowym zasadom opodatkowania. Stawka podatku od dochodów kapitałowych pozostaje stała i wynosi 19% – jest to tzw. podatek Belki. Główną zmianą jest to, że uczestnicy funduszy inwestycyjnych otrzymują całość środków z odkupienia lub konwersji jednostek uczestnictwa, a następnie samodzielnie rozliczają i opłacają podatek w zeznaniu rocznym PIT-38[1][3][5]. Ten model znacząco rozszerza obowiązki inwestorów, ale jednocześnie umożliwia efektywniejsze zarządzanie podatkami dzięki opcjom kompensacji strat i zysków.
Podstawa prawna i stawka opodatkowania – 1 akapit
Dochody z funduszy inwestycyjnych są objęte stałą stawką podatku w wysokości 19%, określaną jako podatek Belki[1][3][5][13]. Obejmuje to zarówno zyski z odkupienia jednostek uczestnictwa, jak i dochody wynikające z ich konwersji. Wysokość podatku nie zależy od długości inwestycji ani od wartości zysku.
Zmiany w systemie rozliczania od 2024 roku – 2 akapity
Od 1 stycznia 2024 roku fundusze inwestycyjne przestały być płatnikami podatku od zysków kapitałowych. Inwestorzy otrzymują 100% uzyskanych środków (kwotę brutto), bez potrąceń. Obowiązek obliczenia podatku oraz jego uregulowania przesunięty został w całości na uczestnika funduszu[1][3][9].
Po raz pierwszy inwestorzy rozliczali ten podatek za rok 2024, składając zeznanie PIT-38 w 2025 roku[1][7][15]. Nowy system opodatkowania nie zmienia wysokości stawki podatkowej, jednak daje większą kontrolę nad podatkiem dzięki możliwości kompensacji strat inwestycyjnych zyskami z innych inwestycji kapitałowych. Każdy inwestor ma niezależny obowiązek złożenia PIT-38 bez względu na wysokość uzyskanych dochodów lub poniesionych strat.
Proces rozliczania podatku od funduszy inwestycyjnych – 3 akapity
Głównym dokumentem przesyłanym inwestorom przez fundusze jest formularz PIT-8C. Fundusz inwestycyjny przekazuje formularz PIT-8C do końca lutego roku następującego po roku podatkowym. Formularz ten zawiera szczegółowe informacje o przychodach z tytułu odkupienia i konwersji jednostek uczestnictwa oraz kosztach ich uzyskania[1][4].
Inwestor, korzystając z danych zawartych w PIT-8C, dokonuje samodzielnych wyliczeń podstawy opodatkowania. Dochodem podlegającym opodatkowaniu jest zysk netto, czyli przychód pomniejszony o koszty uzyskania przychodu oraz ewentualne straty poniesione w wyniku innych inwestycji kapitałowych.
Po uzyskaniu wyniku netto obowiązkiem inwestora jest jego wykazanie w rocznym zeznaniu PIT-38 oraz zapłata podatku w wysokości 19% od tej kwoty[1][3]. Brak złożenia zeznania podatkowego wiąże się z konsekwencjami finansowymi ze strony urzędu skarbowego.
Kompensacja zysków i strat – 2 akapity
Nowy system rozliczania podatku pozwala inwestorom na kompensację strat z funduszy inwestycyjnych z osiągniętymi zyskami pochodzącymi z innych inwestycji kapitałowych[1][3][7]. Umożliwia to obniżenie podstawy opodatkowania i, co za tym idzie, ostatecznej kwoty podatku do zapłaty.
Mechanizm ten jest korzystny dla osób aktywnie dysponujących portfelem inwestycyjnym i prowadzących różnorodne inwestycje. Efektywna kompensacja pozwala zoptymalizować obciążenia podatkowe przy zachowaniu wymogów formalnych wobec urzędu skarbowego[3].
Harmonogram działań inwestora – 2 akapity
Od 2024 roku inwestorzy są zobowiązani do monitorowania własnych operacji i samodzielnego wykonywania rozliczeń. PIT-8C musi być przekazany przez fundusz do końca lutego kolejnego roku podatkowego, natomiast zeznanie PIT-38 powinno zostać złożone w odpowiednim terminie, niezależnie od wysokości zysku lub straty[1][15].
Szczególne znaczenie ma prawidłowe wyliczenie podstawy opodatkowania oraz terminowa zapłata podatku. Brak złożenia zeznania lub błędne rozliczenie mogą skutkować sankcjami podatkowymi. Nowe zasady obowiązują wszystkie rozliczenia przeprowadzane od początku 2024 roku.
Znaczenie nowych zasad dla inwestorów – 2 akapity
Zmiana systemu opodatkowania funduszy inwestycyjnych zwiększa transparentność oraz umożliwia inwestorowi aktywne zarządzanie podatkowe portfelem inwestycyjnym. Samodzielne rozliczenie podatku pozwala na lepszą optymalizację obciążeń oraz świadome gospodarowanie dochodami i stratami inwestycyjnymi[3].
Jednocześnie nowy model wymaga większej uwagi i zaangażowania w procesy ewidencyjne i sprawozdawcze. Uczestnicy funduszy inwestycyjnych powinni na bieżąco sprawdzać poprawność przesłanych informacji, kompletować dane dotyczące kosztów oraz dokładnie wypełniać PIT-38, aby właściwie wywiązać się z obowiązków wobec fiskusa.
Podsumowanie kluczowych informacji – 1 akapit
Opodatkowanie funduszy inwestycyjnych w Polsce od 2024 roku opiera się o samodzielne rozliczenie w PIT-38, z wykorzystaniem danych z PIT-8C, przy niezmiennej 19-procentowej stawce podatku. Nowe zasady pozwalają na kompensację strat i większą elastyczność, jednocześnie przenosząc pełną odpowiedzialność za rozliczenie i zapłatę podatku na inwestora[1][3][5][7][15].
Źródła:
- https://www.e-pity.pl/aktualnosci/2025/uczestnicy-funduszy-inwestycyjnych-sami-zaplaca-podatek/
- https://www.ifirma.pl/blog/podatek-od-funduszy-inwestycyjnych-jak-go-obliczyc/
- https://www.kupfundusz.pl/blog/83/podatek-od-funduszy-inwestycyjnych-jakie-sa-zasady-rozliczania
- https://dbc.wroc.pl/Content/127119/Lesny_Rozliczenia_dochodow_i_strat_z_inwestycji_w_fundusze_kapitalowe.pdf
- https://www.analizy.pl/puls-rynku/36531/rozliczenie-zyskow-z-funduszy-inwestycyjnych-pit
- https://investors.pl/aktualnosci/nowe-zasady-rozliczania-podatku-od-dochodow-z-funduszy-inwestycyjnych
- https://www.pkotfi.pl/podatki/
- https://www.pitax.pl/wiedza/aktualnosci/jak-rozliczyc-dochod-z-funduszy-inwestycyjnych-w-pit-38/
OstrozneInwestowanie.pl to portal finansowy, który wyrósł z przekonania, że sukces w inwestowaniu wymaga równowagi między ambicją a rozwagą. Nasz zespół ekspertów dzieli się sprawdzoną wiedzą i praktycznymi wskazówkami, pomagając czytelnikom podejmować świadome decyzje inwestycyjne.