Tworzenie biznesplanu to kluczowy etap w rozwoju każdego przedsiębiorstwa. Ten strategiczny dokument określa cele firmy, metody ich osiągnięcia oraz zawiera szczegółową analizę otoczenia rynkowego [1][2]. Jednak często pojawia się pytanie: kto właściwie powinien zająć się jego opracowaniem? Odpowiedź zależy od wielu czynników, w tym wielkości firmy, dostępnych zasobów oraz specyfiki branży.
Czym jest biznesplan i dlaczego jest tak ważny?
Biznesplan to nie tylko formalność – to fundament strategicznego działania firmy. Służy on przede wszystkim do pozyskiwania inwestorów, planowania rozwoju oraz zarządzania ryzykiem [3][4]. Dobrze przygotowany dokument pozwala zdefiniować kierunek działania przedsiębiorstwa i określić kroki niezbędne do osiągnięcia zamierzonych celów.
Kluczowa wartość biznesplanu polega na tym, że zmusza przedsiębiorców do systematycznego przemyślenia wszystkich aspektów działalności. Jak podkreślają eksperci, „biznesplan to nie wróżenie z fusów, ale metodyczne planowanie oparte na rzetelnych danych” [2]. Pozwala on na identyfikację potencjalnych zagrożeń, zanim staną się one rzeczywistymi problemami.
Warto również pamiętać, że struktura biznesplanu nie jest przypadkowa. Obejmuje ona szereg ważnych elementów, takich jak streszczenie, analiza SWOT, szczegółowy opis produktu czy plan finansowy [1][2][4]. Każdy z tych elementów ma swoje znaczenie i wymaga odpowiednich kompetencji podczas opracowywania.
Zespół wewnętrzny jako autor biznesplanu
Najczęściej spotykanym rozwiązaniem jest powierzenie zadania stworzenia biznesplanu zespołowi wewnętrznemu, składającemu się z właścicieli i członków zarządu [1][4]. Takie podejście ma szereg zalet:
Przede wszystkim, osoby bezpośrednio związane z firmą najlepiej znają jej specyfikę, kulturę organizacyjną oraz długoterminowe cele. Ta wiedza jest nieoceniona przy tworzeniu dokumentu, który ma odzwierciedlać rzeczywistą wizję rozwoju przedsiębiorstwa.
„Właściciele firmy posiadają unikalną perspektywę, której nie może zastąpić żaden zewnętrzny konsultant” – to zdanie często pojawia się w dyskusjach na temat autorstwa biznesplanów. I rzeczywiście, zaangażowanie osób zarządzających pozwala na lepsze dopasowanie strategii do realiów firmy.
Kolejną zaletą jest budowanie poczucia własności i odpowiedzialności za realizację planu. Kiedy zespół wewnętrzny samodzielnie opracowuje biznesplan, jego członkowie są bardziej zmotywowani do wdrażania zawartych w nim założeń [4].
Istotne znaczenie ma również kwestia poufności. Biznesplan zawiera często wrażliwe informacje dotyczące strategii firmy, które powinny pozostać wewnątrz organizacji. Opracowanie dokumentu własnymi siłami minimalizuje ryzyko wycieku takich danych.
Wsparcie zewnętrznych ekspertów
Mimo wszystkich zalet samodzielnego opracowania biznesplanu, coraz więcej firm decyduje się na skorzystanie z pomocy zewnętrznych ekspertów [1][4]. Mogą to być doradcy finansowi, analitycy rynku czy specjaliści od planowania strategicznego.
Eksperci zewnętrzni wnoszą do procesu planowania obiektywne spojrzenie, wolne od wewnętrznych uprzedzeń i polityki organizacyjnej. Potrafią zadawać trudne pytania, które mogłyby zostać pominięte przez zespół wewnętrzny, zbyt mocno zaangażowany w codzienne sprawy firmy.
Profesjonalni doradcy dysponują również specjalistyczną wiedzą i narzędziami, których może brakować w organizacji. Dotyczy to szczególnie zaawansowanych analiz rynkowych, modelowania finansowego czy prognozowania trendów branżowych z wykorzystaniem big data [4].
„Zewnętrzny ekspert może pomóc zidentyfikować luki w rozumowaniu oraz wskazać szanse i zagrożenia, których firma mogła nie dostrzec” – ta obserwacja pojawia się często w komentarzach przedsiębiorców, którzy zdecydowali się na taką współpracę [3].
Model hybrydowy jako optymalne rozwiązanie
W praktyce najskuteczniejszym podejściem okazuje się często model hybrydowy, łączący zalety obu wcześniej opisanych metod. Polega on na utworzeniu wewnętrznego zespołu odpowiedzialnego za biznesplan, który współpracuje z wybranymi ekspertami zewnętrznymi w obszarach wymagających specjalistycznej wiedzy [1][4].
Taki model pozwala zachować autentyczność i zgodność planu z wizją firmy, jednocześnie wzbogacając go o profesjonalne analizy i obiektywną perspektywę. Szczególnie wartościowe może być wsparcie ekspertów przy opracowywaniu:
– Zaawansowanych prognoz finansowych
– Szczegółowych analiz rynkowych
– Strategii zarządzania ryzykiem
– Planów ekspansji na nowe rynki
Proces tworzenia biznesplanu w modelu hybrydowym zazwyczaj zaczyna się od diagnozy potrzeb firmy, następnie obejmuje badanie konkurencji, modelowanie finansowe i testowanie założeń [3][4]. Na każdym etapie zewnętrzni eksperci mogą wnosić swoją wiedzę i doświadczenie, uzupełniając kompetencje zespołu wewnętrznego.
Kluczowe kompetencje autorów biznesplanu
Niezależnie od tego, czy biznesplan tworzony jest wewnętrznie, zewnętrznie czy w modelu hybrydowym, osoby zaangażowane w ten proces powinny posiadać określone kompetencje i umiejętności.
Przede wszystkim niezbędna jest dogłębna znajomość branży, w której działa firma. Bez tego trudno o realistyczne założenia dotyczące rozwoju rynku czy zachowań konkurencji. Równie ważna jest zdolność analitycznego myślenia, pozwalająca na rzetelną ocenę szans i zagrożeń [2][3].
Autorzy biznesplanu muszą również rozumieć zależności między różnymi elementami dokumentu. Na przykład, plan finansowy musi uwzględniać założenia marketingowe, a analiza rynku – obowiązujące regulacje prawne [2][4]. Ta świadomość wzajemnych powiązań pozwala stworzyć spójny i wiarygodny dokument.
Nie można też zapominać o umiejętności jasnego komunikowania idei. Nawet najlepszy plan strategiczny nie spełni swojej roli, jeśli będzie napisany niezrozumiałym językiem lub przedstawiony w chaotyczny sposób [1].
Struktura i niezbędne elementy profesjonalnego biznesplanu
Niezależnie od tego, kto jest autorem biznesplanu, dokument powinien zawierać określone elementy, aby spełniał swoje zadanie. Do niezbędnych elementów należą:
1. Misja firmy i jej długoterminowa wizja
2. Szczegółowa charakterystyka rynku docelowego
3. Kompletna strategia marketingowa
4. Realistyczne prognozy przychodów i kosztów [2][3]
Pod względem struktury, biznesplan dzieli się zazwyczaj na trzy główne części:
– Część opisowa przedstawiająca cele, produkty i analizę rynku
– Część analityczna zawierająca analizę SWOT i benchmarki konkurencyjne
– Część finansowa z rachunkiem zysków i strat oraz prognozą przepływów pieniężnych [1][3]
Warto zauważyć, że każda z tych części wymaga nieco innych kompetencji, co dodatkowo uzasadnia podejście zespołowe do tworzenia biznesplanu. Specjalista od marketingu może doskonale opracować strategię pozycjonowania, ale już plan finansowy lepiej powierzyć osobie z doświadczeniem w kontrolingu czy rachunkowości zarządczej [4].
Nowoczesne trendy w tworzeniu biznesplanów
Współczesne podejście do planowania biznesowego ewoluuje wraz z rozwojem technologii i zmieniającymi się realiami gospodarczymi. Obecnie obserwujemy rosnącą rolę analiz big data w projektowaniu strategii oraz popularyzację narzędzi online do tworzenia biznesplanów, takich jak szablony dostępne w chmurze [4].
Te nowoczesne narzędzia pozwalają na dynamiczne aktualizowanie planów w odpowiedzi na zmieniające się warunki rynkowe. Tradycyjny statyczny dokument ustępuje miejsca elastycznym modelom, które można szybko dostosować do nowych okoliczności.
Zmienia się również podejście do procesu tworzenia biznesplanu – coraz częściej jest on rezultatem warsztatów strategicznych angażujących różne działy firmy, a nie tylko efektem pracy wąskiego zespołu zarządzającego. Takie podejście pozwala uwzględnić więcej perspektyw i lepiej zintegrować plan z codzienną działalnością firmy [3].
Typowe błędy w tworzeniu biznesplanów
Warto również wspomnieć o najczęstszych błędach popełnianych podczas opracowywania biznesplanów. Świadomość tych pułapek pozwala lepiej określić, kto powinien być zaangażowany w proces, aby ich uniknąć.
Do typowych błędów należą nierealistyczne prognozy sprzedaży oraz brak dogłębnej analizy ryzyka [4]. Oba te problemy wynikają często z nadmiernego optymizmu lub niewystarczających kompetencji analitycznych. Zewnętrzny ekspert może pomóc zweryfikować założenia i wprowadzić bardziej zrównoważone podejście.
Innym częstym błędem jest niedostateczne zbadanie rynku i konkurencji. Rekomenduje się uwzględnienie w benchmarku co najmniej dwóch głównych konkurentów [1][3]. Taka analiza wymaga dobrej znajomości branży oraz dostępu do wiarygodnych danych rynkowych.
Problemem bywa również niewystarczające dopracowanie planu finansowego, w szczególności określenie progu rentowności [3]. W tym obszarze pomoc doświadczonego doradcy finansowego może okazać się nieoceniona.
Podsumowanie: kto powinien pisać biznesplan dla Twojej firmy?
Odpowiedź na pytanie postawione w tytule zależy od specyfiki Twojego przedsiębiorstwa, dostępnych zasobów oraz celów, jakim ma służyć biznesplan. Jednak na podstawie przedstawionych informacji można sformułować kilka generalnych rekomendacji.
W małych firmach z ograniczonym budżetem rozsądnym rozwiązaniem jest stworzenie biznesplanu własnymi siłami, wykorzystując dostępne szablony i materiały edukacyjne [2]. Kluczowe osoby w organizacji powinny jednak poświęcić temu zadaniu wystarczająco dużo czasu i uwagi.
Firmy średniej wielkości mogą skorzystać z modelu hybrydowego, angażując własny zespół do opracowania głównej koncepcji i zatrudniając zewnętrznych ekspertów do weryfikacji założeń oraz dopracowania trudniejszych elementów, jak prognozy finansowe czy analiza rynku [1][4].
Duże przedsiębiorstwa, szczególnie planujące znaczące inwestycje, często decydują się na pełne wsparcie renomowanych firm doradczych. Takie podejście zapewnia profesjonalizm i wiarygodność biznesplanu w oczach potencjalnych inwestorów [3][4].
Niezależnie od wybranego podejścia, najważniejsze jest, aby biznesplan nie był traktowany jako jednorazowe ćwiczenie, ale jako żywy dokument, regularnie weryfikowany i aktualizowany w odpowiedzi na zmieniające się okoliczności rynkowe. Tylko wtedy spełni swoją rolę jako przewodnik po drodze do sukcesu biznesowego.
Źródła:
[1] https://www.pib-finanse.pl/artykuly/jakie-elementy-powinien-zawierac-biznesplan
[2] https://www.infakt.pl/blog/struktura-biznesplanu/
[3] http://www.biznes-plan.pl/szablon—schemat-biznes-planu-i-jego-elementy/
[4] https://welldonebusiness.com/blog/struktura-biznesplanu/
OstrozneInwestowanie.pl to portal finansowy, który wyrósł z przekonania, że sukces w inwestowaniu wymaga równowagi między ambicją a rozwagą. Nasz zespół ekspertów dzieli się sprawdzoną wiedzą i praktycznymi wskazówkami, pomagając czytelnikom podejmować świadome decyzje inwestycyjne.